Γενικά
Στο φυσικό περιβάλλον τους τα πουλιά προχωρούν σε ζευγάρωμα όταν οι συνθήκες αναπαραγωγής είναι οι βέλτιστες: πλούσια τροφή, ιδανικές θερμοκρασίες, αρκετό φυσικό φως. Μπορούμε να απολαύσουμε απογόνους από το ζευγάρι μας τα καναρίνια, αν ενημερωθούμε και διαχειριστούμε σωστά βασικούς κανόνες.
Η αναπαραγωγή των καναρινιών προϋποθέτει: Σωστό προσδιορισμό φύλου, Γνώση σταδίων διαδικασίας & τυχόν απρόοπτων καταστάσεων, Υγιή πουλιά, Διατροφική προετοιμασία ζευγαριού, Χρόνο παρακολούθησης, Ζευγαρώστρα, Φωλιά – Υλικά στρωσίματος, κατάλληλες συνθήκες Ωοτοκίας, Επώασης αυγών, Εκκόλαψης Νεοσσών μέχρι να αυτονομηθούν και Εξασφάλιση ανάληψης των νέων καναρινακιών από υπεύθυνους ανθρώπους, που με αγάπη θα τα περιβάλλουν.
Από Petshop προμηθευόμαστε: Φωλιές – Καλαθάκια πλαστικά, πλεχτά ή άλλα, Τσόχα για τη βάση, Υλικά επένδυσης: οι συσκευασίες περιέχουν διάφορες φυτικές ίνες, μαλακό σανό, νήμα, βαμβακερές ή μάλλινες κλωστές, ίνες κοκκοφοίνικα, ροκανίδι, φυτική λινάτσα αραιάς πλέξης (πλύσιμο - στέγνωμα) κ.ά. Συνθετικά αυγά (απομίμηση), Λαβίδα, Διατροφικά συμπληρώματα – Βιταμίνες, Σουπιοκόκκαλο, mineral block κ.ά. Προληπτικά: ((Παρασιτοκτόνο)) στη φωλιά, ((Τροφή για νεοσσούς)), θερμόμετρο, σύριγγα (όχι βελόνα).
Προετοιμασία Ζευγαριού - Χώρου
Καλό είναι να διαθέτουμε στα πουλάκια μας ευρύχωρη ζευγαρώστρα – δίχωρο κλουβί με πρόσθετο χώρισμα, στην οποία μπορούν άνετα να πετούν. Eίναι απαραίτητο να έχουν ευκαιρία άσκησης για να βρίσκονται σε καλή φυσική κατάσταση. Να βρίσκεται σε ήσυχο περιβάλλον, με φυσικό φωτισμό, σταθερή θερμοκρασία & υγρασία. Αν βρίσκονται σε εσωτερικό χώρο το χώρισμα μπορεί να αφαιρεθεί μέσα Μαρτίου, ενώ αν βρίσκονται σε εξωτερικό, μετά το τέλος Μαρτίου, >10°C
Κάθε πουλάκι να είναι τουλάχιστον ενός έτους, ώριμο για αναπαραγωγή, δεν πρέπει να έλθουν σε επαφή αδέλφια, δεν πρέπει να προχωρήσουν σε περισσότερες από 3 γέννες/έτος. Εξαντλούνται, οι νεοσσοί είναι περισσότερο ευάλωτοι και η ανάπτυξη μπορεί να μην είναι ικανοποιητική.
Προσοχή! Η προγεννητική περίοδος είναι καθοριστική για τη μετέπειτα ζωή τους!
Διατροφική προετοιμασία
Δύο μήνες περίπου πριν βρεθούν μαζί, για να ζευγαρώσουν, τα προετοιμάζουμε / ενισχύουμε τη διατροφή τους, για να δώσουμε το καλύτερο δυνατό ξεκίνημα και στους νεοσσούς. Απαραίτητο αυγό με το τσόφλι (προσοχή αλλοιώνεται), λαχανικά ή φρούτα 1 με 2 φορές / εβδ., λίγο παπαρουνόσπορο 2 φορές / εβδ. και υδατοδιαλυτή βιταμίνη.
Toποθετούμε το ζευγάρι χωριστά στο κλουβί – ζευγαρώστρα, για να γνωριστούν.
Ζευγάρωμα - Φωλιά Η επιθυμία ζευγαρώματος των καναρινιών εμφανίζεται συνήθως Άνοιξη. Το αρσενικό πλησιάζει τη θηλυκιά, από μικρό άνοιγμα του χωρίσματος, τραγουδώντας της συνέχεια, ταϊζοντάς την, φιλώντας την. Είναι ενδείξεις επιθυμίας ζευγαρώματος. Το αρσενικό θα συνεχίσει το τάισμα της θηλυκιάς και κατά τη διάρκεια της επώασης, ενώ θα συμμετέχει ενεργά και στο τάισμα των νεοσσών.
Η θηλυκιά που βρίσκεται σε αναπαραγωγική ετοιμότητα, ανταποκρίνεται, όταν την δούμε στην κουρνιάστρα με την ουρά σηκωμένη, κουνάει γρήγορα & ρυθμικά τα φτερά, τιτιβίζει, και αρχίζει να μαζεύει υλικά για φωλιά. Κρεμάμε το καλαθάκι στο χώρο της, στο οποίο προαιρετικά μπορούμε να έχουμε τοποθετήσει υλικό βάσης - τσόχα, που μπορεί να παραμείνει, όταν χρειαστεί να απομακρύνουμε το λερωμένο πλέον πλέξιμό της. Επίσης κρεμάμε ή ακουμπάμε υλικά για να χτίσουν τη φωλιά τους.
Αφαιρούμε το διαχωριστικό, αρχίζουν τα σύντομα ζευγαρώματά τους, στη συνέχεια κάθονται μαζί στην κουρνιάστρα τιτιβίζοντας χαρούμενα, και η θηλυκιά κατασκευάζει τη φωλιά της. Συνήθως μετά 6-7 μέρες από το φτιάξιμο της φωλιάς γεννάει το πρώτο της αυγό.
Ωοτοκία Μετά ζευγαρώματα, ακολουθεί η παραγωγή του αυγού. Η ολοκλήρωση της διαδικασίας διαρκεί 24 ώρες. Η θηλυκιά, συνήθως πρωινές ώρες γεννά το πρώτο της αυγό, ακολουθούν περίπου άλλα 4-5 αυγά, ένα κάθε μέρα. Συχνά οι κενώσεις της είναι αραιές.
Τα άγρια καναρίνια αρχίζουν να κλωσσούν μετά την απόθεση και του τελευταίου αυγού, έτσι ώστε όλα τα μικρά να εκκολαφθούν συγχρόνως. Το οικόσιτο καναρίνι δεν κράτησε αυτή τη συμπεριφορά, οπότε μπορούμε να αντικαθιστούμε εμείς ένα ένα αυγό με συνθετικό ομοίωμά του, μέχρι τη γέννηση του τελευταίου. Όταν η κανάρα αποθέσει αυγό, και βγει από τη φωλιά για ανάγκη της, (φαγητό, τέντωμα κλπ.), το παίρνουμε προσεκτικά, μη καταστραφεί ο εύθραυστος φλοιός, με την λαβίδα ή κουταλάκι. Το τοποθετούμε σε δοχείο με σπόρους ή πούπουλα, σε μέρος σκιερό και δροσερό, με τη μύτη προς τα κάτω. Στη θέση του βάζουμε συνθετικό ομοίωμα αυγού. Η διαδικασία επαναλαμβάνεται μέχρι το τελευταίο, (την 5η συνήθως ημέρα). Τότε επαναφέρουμε τα κανονικά αυγά για να αρχίσει σύγχρονη επώαση.
Όταν η κανάρα γεννήσει το 2-3ο αυγό, μπορούμε να σταματήσουμε την καθημερινή αυγοτροφή και την ξαναπροσφέρουμε 1-2 μέρες πριν την εκκόλαψη των νεοσσών και μέχρι να γίνουν 25-30 ημερών. Εάν κρατάμε ημερολόγιο με τις ημέρες ωοτοκίας, έναρξη επώασης, θα είμαστε προετοιμασμένοι για την εκκόλαψη των νεοσσών, σωστή διατροφή, κλπ. μέχρι την αυτονόμηση των νέων πουλιών.
Δυστοκία (Δέσμευση αυγού): Λέμε ότι συμβαίνει, όταν το έτοιμο, ολοκληρωμένο αυγό δεν γεννιέται κανονικά, παραμένει στο πίσω τμήμα του ωαγωγού, προκαλεί πρόπτωση ή φράσσει την αμάρα. Είναι επείγουσα κατάσταση, επειδή το αυγό αποφράσσει το σύστημα αποβολής εκκριμάτων του θηλυκού, καθιστά αδύνατη την αποπάτηση, αποδυναμώνει το πουλί κ.ά.
Αίτια: Aπουσιάζει ο τόνος - Μυϊκές συσπάσεις, Υπερβολικά μεγάλο - Παραμορφωμένο αυγό, Έντονο stress, Διατροφικές ελλείψεις, Έλλειψη ασβεστίου, Βιτ. Α, Ε, σεληνίου, πρωτεϊνών, στην αρχή ή στο τέλος περιόδου ωοτοκίας, μπορεί να συμβεί στην πρώτη γέννα της θηλυκιάς ή αν είναι σε μεγάλη ηλικία, Εξάντληση λόγω υπερβολικής αναπαραγωγής, Παχυσαρκία, σε φλεγμονές ή άλλες παθολογικές καταστάσεις. Αν υπάρχει υπερβολικό κρύο, ιδιαίτερα τη νύχτα, ενώ κουρνιάζουν, χαμηλή υγρασία στην ατμόσφαιρα (κάτω από 25%) κ.ά.
Η θηλυκιά που δεν μπορεί να γεννήσει με επιτυχία, εμφανίζει πρησμένη κοιλιά, κάθεται στο πάτωμα του κλουβιού, παρουσιάζει αλλαγές στη διάθεση, φαίνεται καταβεβλημένη, έχει δυσχέρεια στην κινητικότητα & στην αναπνοή, οι φτερούγες είναι κατεβασμένες, δείχνει ληθαργική, δεν έχει όρεξη για φαγητό και νερό, δεν μας αφήνει να την αγγίξουμε, είναι αγχωμένη και οι ακαθαρσίες της είναι μεγάλες, αραιές, σχεδόν διπλάσιες από τις κανονικές.
Εάν παρουσιασθούν τα παραπάνω συμπτώματα, μπορεί να βοηθήσει στην έξοδο του αυγού η τοποθέτηση μιας σταγόνας υγρού ασβεστίου στο στόμα της θηλυκιάς, (επανάληψη μετά 15 λεπτά ; ) , και να την κρατήσουμε ζεστή, μια που κάτι τέτοιο βοηθάει μερικές φορές το αυγό να βγεί. Τοποθετούμε στη μια πλευρά του κλουβιού λάμπα θερμότητας, ή θερμοφόρα ρυθμιζόμενη στους 25 βαθμούς περίπου, καθώς η ζέστη βοηθάει στην χαλάρωση των μυών – διαστολή. Ανάγκη, να επικοινωνήσουμε με: ((Πτηνίατροι, ειδικευμένοι στα πτηνά Κτηνίατροι))
Επώαση:
Διαρκεί συνήθως 13-14 μέρες. Την ημέρα που η κανάρα θα αποθέσει το 5ο αυγό, επιστρέφουμε τα κανονικά αυγά, χωρίς δακτυλιές, οσμές κλπ., για να αρχίσει η σύγχρονη επώασή τους. Ελέγχουμε αν η φωλιά είναι φιλόξενη, αν χρειασθεί την ολοκληρώνουμε, ή αφήνουμε το κομμάτι βάσης – τσόχα. (Η επώαση μπορεί να ξεκινήσει και με τη γέννηση του 3ου αυγού).
Την περίοδο της επώασης προσφέρουμε μόνο νερό και σπόρους. Η θηλυκιά επωάζει τα αυγά με μεγάλη αφοσίωση, ενώ το αρσενικό την ταΐζει από τον πρόλοβό του. Αυτό το διάστημα πρέπει να τους εξασφαλίζουμε ηρεμία, να αποφεύγουμε θορύβους, παρεμβάσεις, ξαφνιάσματα, απότομες αλλαγές θερμοκρασίας, άλλες ενοχλήσεις.
Ωοσκόπηση
Την 6-8η ημέρα μετά τη γέννηση του τελευταίου αυγού, προσεκτικά, σε έξοδο της κανάρας, μπορούμε να αποσύρουμε τα αυγά, (με γάντια μιας χρήσης ή πολύ καθαρά & στεγνά χέρια, να κάνουμε ωοσκόπηση, με μικρό φακό ή λάμπα, για να διαπιστώσουμε αν είναι γόνιμα. Τα άσπορα αβγά φαίνονται άδεια - διαφανή ενώ τα γόνιμα φαίνονται πιο σκούρα. Επιστρέφουμε τα γόνιμα αυγά. Γέννες άσπορων αυγών, ανολοκλήρωτες, από τις οποίες δεν προέκυψαν νεοσσοί, δεν θεωρείται ότι επιβάρυναν την κανάρα, οπότε μπορεί να αρχίσει νέος κύκλος ζευγαρώματος.
Εκκόλαψη νεοσσών: Συμβαίνει συνήθως στις 13-14 μέρες από τη γέννηση των αυγών και την έναρξη της επώασης. (Τα πλέον καθυστερημένα στις 17 ημέρες).
Οι νεοσσοί εκκολάπτονται σπάζοντας το κέλυφος του αυγού, το οποίο η μητέρα απομακρύνει απʼτη φωλιά. Την πρώτη μέρα είναι καλυμένοι από τροφή.
Δεν ενοχλούμε την κανάρα, που μπορεί να έχει γίνει ευερέθιστη & νευρική. Προσθέτουμε στην τροφή της αυγό και παπαρουνόσπορο. Τη φωλιά ελέγχουμε όταν βγαίνει για τις ανάγκες της, παρατηρούμε τις άκρες του λαιμού των νεοσσών, δεξιά και αριστερά για να βεβαιωθούμε ότι ταΐζονται κανονικά. Αν όχι αναλαμβάνουμε το τάισμά τους.
Μέχρι την 6η μέρα τα καναρινάκια παραμένουν γυμνά, με κλειστά μάτια, μετά πρωτοανοίγουν τα μάτια τους και εμφανίζονται οι άκρες των φτερών. Την 12η ημέρα, τα φτερά έχουν εμφανισθεί αρκετά, (δεν είναι ανάγκη να τα ζεσταίνει η μάνα συνέχεια) και έχουμε πρώτη ένδειξη για τα χρώματα που θα έχουν τα πουλάκια. Κρίσιμη περίοδος, όταν οι νεοσσοί γίνουν περίπου 14-17 ημερών, και οι γονείς επιθυμούν να ξεκινήσουν νέο κύκλο ζευγαρώματος. (Νέα φωλιά με νήμα στο ίδιο σημείο, τoποθετούμε τα μικρά στη μια πλευρά της ζευγαρώστρας, με τον αρσενικό, όταν η θηλ. γεννήσει 2ο ή 3ο αυγό. Μόλις αρχίσουν να τρώνε μόνα τους, αυγό, αυγοτροφή, μήλο, τοποθετούμε μαζί το ζευγάρι).
Τα πουλιά αφήνουν τη φωλιά ~18-20 ημερών -καθάρισμα. Όσο τα πουλάκια είναι μικρά και αδέξια καλό είναι να τοποθετήσουμε βέργες καθίσματος και κύπελλα τροφής κοντά στο δάπεδο του κλουβιού, διευκολύνοντάς τα και να απομακρύνουμε το μπανάκι. Οι γονείς συνεχίζουν να ταΐζουν τα μικρά καναρινάκια μέχρι να γίνουν 24-28 ημερών, οπότε τα χωρίζουμε. Τότε μπορούμε να προσθέσουμε στο κλουβί μπανάκι.
Στις 30 μέρες οι νεοσσοί έχουν απογαλακτιστεί, παρατηρούμε εάν τσιμπάνε αυγοτροφή, αν μπορούν να τραφούν μόνοι τους. Αν η κανάρα κάνει αυγά πριν απογαλακτιστούν τα μικρά, τα τοποθετούμε στην μια πλευρά της ζευγαρώστρας με τον πατέρα.
Στις 30 ημέρες επίσης σταματάμε την καθημερινή προσφορά αυγού. Μετά από αυτό το διάστημα μπορούμε να ξαναβάλουμε χώρισμα και να προετοιμάσουμε το ζευγάρι μας για δεύτερη γέννα, ή μεταφέρουμε τα πουλάκια σε νέο ευρύχωρο κλουβί, που να μοιάζει ή να θυμίζει αυτό που ήταν μέχρι τώρα.
Αναλαμβάνουμε το τάισμα
Παρατηρούμε προσεκτικά τους νεοσσούς, αν έχουν τροφή στις άκρες του λαιμού για να βεβαιωθούμε ότι έχουν ταϊστεί. Εάν έχουν φτερά, τα ανοίγουμε προσεκτικά κοντά στη βάση του λαιμού, για να διαπιστώσουμε εάν υπάρχει αποθηκευμένη τροφή σε κάθε πλευρά.
Μπορούμε να βοηθήσουμε στο τάισμά τους παρασκευάζοντας την τροφή για νεοσσούς καναρινιών που έχουμε προμηθευτεί από το petshop, σύμφωνα με τις εσώκλειστες οδηγίες ως προς την ομογενοποίηση του μίγματος, την υφή, την ενδεικνυόμενη θερμοκρασία κ.ά.
Ετήσια αλλαγή - φυσιολογική διαδικασία, τέλος καλοκαιριού, (Αύγουστο – Σεπτέμβριο), ολοκληρώνεται σε 6-8 εβδομάδες. Παράτασή της >2 μηνών, ένδειξη πτωχής διατροφής, περιορισμένης κίνησης, έλλειψη υγιεινών συνθηκών διαβίωσης κ.ά.
Σε όλα τα στάδια της Αναπαραγωγής αλλά και της ζωής των πουλιών γενικότερα η καθαριότητα του κλουβιού και η υγιεινή, προσεκτικά προετοιμασμένη τροφή αποτελεί την καλύτερη πρόληψη για τις ασθένειες.
Για το love4birds Maria Pap.
