Οι βιταμίνες είναι διάφορες οργανικές ουσίες που δρουν στον οργανισμό όλων των
ζώων και των ανθρώπων. Οι βιταμίνες είναι πολύ διαφορετικές η μια από την άλλη
και επιδρούν στους οργανισμούς σε πολύ μικρές ποσότητες. Η έλλειψη μιας
βιταμίνης από την καθημερινή τροφή προκαλεί στους οργανισμούς σοβαρά
προβλήματα υγείας τα οποία ονομάζονται αβιταμίνωση. Η κάθε βιταμίνη αντιστοιχεί
σε μια διαφορετική ανάγκη ενός οργανισμού και υπάρχουν τόσες αβιταμινώσεις όσες
βιταμίνες.
Υπάρχουν δύο τρόποι για να καθορίσουμε την απαραίτητη δόση μιας βιταμίνης για
ένα οργανισμό. Ο ένας είναι να υπολογίσουμε την απαραίτητη δόση ώστε ο
οργανισμός να μην πάθει αβιταμίνωση και ο άλλος είναι να αυξήσουμε τη δόση ώστε
να δούμε μια σημαντική καλυτέρευση του βάρους της ανάπτυξης και γενικά της
υγείας του ζώου μέχρι το σημείο που δεν υπάρχει πια καμία επιπλέον καλυτέρευση. Η
δόση αυτή είναι η ιδεώδης για τον συγκεκριμένο οργανισμό. Στα πουλιά δεν έχουν
γίνει ακριβείς μελέτες για τον προορισμό των αναγκών τους σε βιταμίνες. Στα
καναρίνια και τα άλλα πουλιά συντροφιάς υπολογίζουμε τις ανάγκες τους ανάλογα με
το βάρος τους παίρνοντας και κάποιο περιθώριο ασφαλείας. Η υπερβιταμίνωση που
είναι πολύ τοξική, συμβαίνει σπάνια στα καναρίνια και θα χρειαζόταν ποσότητα
βιταμίνης πολύ μεγάλη για να εμφανιστεί, πράγμα πρακτικώς πολύ σπάνιο. Η πιο
συχνή περίπτωση υπερβιταμίνωσης ( βιταμίνης Α ) είναι η συμπτωματική
πτερρόροια. Πάντως, είναι εύκολο να αποφύγουμε κάθε πρόβλημα αβιταμίνωσης και
υπερβιταμίνωσης δίνοντας στα καναρίνια μας μια ποικίλη τροφή ( μίγμα από
σπόρους, φρούτα, χορταρικά ,αυγό, έτοιμες αυγοτροφές ) και προσθέτοντας τακτικά
μικρές δόσεις πολυβιταμινών που κυκλοφορούν στο εμπόριο ανάλογα με τις ανάγκες
τις εποχής ( ζευγαρώματα, ανάπτυξη των νέων, πτερρόροια, διαγωνισμοί ).
Βιταμίνη Α :H βιταμίνη Α ( καροτίνη στα φυτά ) είναι μια σημαντική βιταμίνη που
επιδρά στην ανάπτυξη των πουλιών, στον θυρεοειδή, στις ωοθήκες, στα αυγά, στα
έμβρυα καθώς και στην κόρη των οφθαλμών. Η έλλειψη της προκαλεί διαταραχές
στα αναπνευστικά όργανα, στα νεφρά και στα μάτια. Επίσης η έλλειψή της προκαλεί
μείωση της άμυνας του οργανισμού εναντίων των μικροβίων με αποτέλεσμα τα
πουλιά να προσβάλλονται από διάφορες αρρώστιες. Οι πηγές της βιταμίνης Α είναι
και τα ιχθυέλαια, το γάλα, ο κρόκος του αυγού. Επίσης, καροτίνη υπάρχει στις
σαλάτες και στα καρότα. Η καροτίνη μετατρέπεται σε βιταμίνη Α μέσα στο έντερο
των πουλιών, αν αυτό είναι υγιές. Στο εμπόριο βρίσκουμε βιταμίνη Α υπό δύο μορφές
: συμπυκνωμένων υγρών και υδροδιαλυομένων πουδρών. Όταν βάζουμε στο νερό
των πουλιών μας βιταμίνη Α, πρέπει να το αλλάζουμε κάθε 24 ώρες γιατί η βιταμίνη
Α οξειδώνεται πολύ γρήγορα από τον αέρα και το φως.
Βιταμίνη D :Υπάρχουν πολλές βιταμίνες D και τα πουλιά δεν τις χρειάζονται εκτός
από την D3 που συντίθεται από την ακτινοβολία του ήλιου και που έχει
αντιραχητικές ιδιότητες. Οι βασικότερες πηγές είναι το μουρουνόλαδο, τα ψάρια, το
γάλα και ο κρόκος του αυγού. Η έλλειψή της προκαλεί ραχιτισμό, καθυστέρηση της
σκλήρυνσης των οστών, και υπογεννητικότητα. Αυτό όμως συμβαίνει σπάνια στα
πουλιά αν υπάρχει έστω και λίγος ήλιος καθώς και λίγο αυγό ή αυγοτροφή για τα
πουλιά συντροφιάς. Από την άλλη μεριά όμως με τη βιταμίνη D γίνεται να έχουμε
μία από τις σπάνιες περιπτώσεις υπερβιταμίνωσης.
Βιταμίνη Ε :H βιταμίνη Ε είναι η βιταμίνη της αναπαραγωγής. Βρίσκεται στις
σαλάτες και τους φυτρωμένους σπόρους καθώς και στο γάλα και στον κρόκο του
αυγού. Η έλλειψή της προκαλεί στειρότητα των αρσενικών, μείωση της
αναπαραγωγικής ικανότητας στις θηλυκές, πολλά άσπορα αυγά και τέλος προκαλεί
μεγάλη θνησιμότητα στα έμβρυα μέσα στο αυγό.
Βιταμίνη Κ :H βιταμίνη Κ αυξάνει την ταχύτητα πήξεως του αίματος και παράγεται
από το έντερο των πουλιών. Την βρίσκουμε επίσης στα φρούτα και τις σαλάτες. Η
έλλειψή της προκαλεί αιμορραγία καθώς και ακατάστατη αιμορραγία σε περίπτωση
δερματικής πληγής, αλλά αυτή η αβιταμίνωση είναι πρακτικώς αδύνατη στα πουλιά
που τρώνε έστω και λίγη σαλάτα ή φρούτα.
Βιταμίνες της ομάδας Β :Όλες οι βιταμίνες αυτής της ομάδος, εκτός της Β12, έχουν
το κοινό σημείο να βρίσκονται στην μαγιά της μπύρας.
Β1 ή thiamine : Η έλλειψή της προκαλεί νευρικά προβλήματα ( beri – beri ). Tα
πουλιά είναι πολύ ευαίσθητα στην έλλειψή της αλλά είναι άφθονη στην επιφάνεια
των σπόρων και έτσι δεν υπάρχει πρόβλημα.
Β2 ή riboflavine : Η έλλειψή της προκαλεί επίσης νευρικά προβλήματα με σύσφιξη
των δακτύλων των νεαρών πουλιών και άλλα προβλήματα στα πόδια τους καθώς και
θνησιμότητα στα έμβρυα μέσα στο αυγό. Βρίσκεται στους σπόρους, στο γάλα, στον
κρόκο του αυγού, στο κρέας και στα ψάρια.
Β3 ή niacine ή βιταμίνη PP : Την βρίσκουμε στα δημητριακά, το κρέας και τα
ψάρια αλλά τα πουλιά την συνθέτουν και μόνα τους. Η έλλειψή της προκαλεί
καθυστέρηση στην ανάπτυξη των νέων καθώς και ελαττώματα στα φτερά των
πουλιών.
Β5 : H έλλειψή της προκαλεί πτώση των φτερών καθώς και προβλήματα (πληγές και
κάπαλα) στα πόδια, στις βλεφαρίδες και στην άκρη του ράμφους. Την βρίσκουμε στο
τριφύλλι και στις σαλάτες.
Β6 : Την βρίσκουμε στους φυτρωμένους σπόρους, στις σαλάτες, τα φρούτα και το
κρέας. Η έλλειψή της προκαλεί επίσης προβλήματα στις βλεφαρίδες, στα μάτια και
στην άκρη του ράμφους.
Φολικό οξύ :Σημαντική βιταμίνη για την αναπαραγωγή των καναρινιών. Η έλλειψή
της προκαλεί θνησιμότητα των εμβρύων στο αυγό καθώς και των νεογέννητων
πουλιών τις πρώτες μέρες μετά την εκκόλαψη. Απαραίτητες την εποχή της
αναπαραγωγής, εξουδετερώνονται από τις σουλφαμίδες και για αυτό είναι καλύτερα
να μην χρησιμοποιούμε τις τελευταίες αυτήν την εποχή. Την βρίσκουμε στο συκώτι,
στις σαλάτες, στα διάφορα χόρτα και το κρέας.
Βιοτίνη : Υπάρχει στο κρέας και το ψάρι καθώς και στην μαγιά. Τα μικρόβια των
εντέρων την παράγουν, αλλά η θεραπεία με αντιβιοτικά την διακόπτει. Το άσπρο του
αυγού την εξουδετερώνει. Η έλλειψή της προκαλεί τα ίδια προβλήματα με αυτά της
Β5, θνησιμότητα στα έμβρυα μέσα στ’ αυγά καθώς και ατέλειες στα νεογέννητα
πουλάκια.
Β12 : Είναι απαραίτητη στην εκκόλαψη των αυγών και την ανάπτυξη των νεαρών
πουλιών και δρα κατά της αναιμίας. Υπάρχει στο κρέας και το ψάρι καθώς και στα
αυγά. Πολλοί νομίζουν ότι είναι ένα θαυματουργό προϊόν αλλά κάνουν λάθος, είναι
μια βιταμίνη όπως όλες οι άλλες.
Βιταμίνη C : Τη βρίσκουμε στα φρούτα και τα χορταρκά. Τα υγιή καναρίνια δεν τη
χρειάζονται. Όμως πιστεύουμε ότι τους κάνει καλό σε περίπτωση ασθένειας και
βοηθάει στην αντιμετώπιση των ασθενειών γενικά.
Ψευτoβιταμίνες :
Bιταμίνη Β4 : Ουσία που τη βρίσκουμε στη μαγιά και βοηθάει στην ανάπτυξη των
νέων πουλιών.
Βιταμίνη P : Ουσία που δρα στην κυκλοφορία του αίματος και στο δέρμα.
Χολίνη : Βασική ουσία απαραίτητη στην αφομοίωση των λιπαρών ουσιών και στην
αποθήκευση της βιταμίνης Α στο συκώτι. Η έλλειψή της καθυστερεί την ανάπτυξη
των νεαρών πουλιών.
